Duszniki-Zdrój są przyjemną miejscowością uzdrowiskową, leżącą w dolinie Bystrzycy Dusznickiej, na południe od Gór Stołowych i na wschód od Doliny Kłodzkiej, niedaleko granicy polsko-czeskiej. Jest to jedno z najznamienitszych uzdrowisk w regionie, a poza tym idealne miejsce na przyjemny spacer.
Historia
Na przełomie X i XI wieku w rejonie miasteczka wzniesiono drewnianą warownię, siedzibę właścicieli okolicznych dóbr, rodu Panowiców. Później drewnianą budowlę zastąpiono murowanym zamkiem z wysoką wieżą. Pierwsze wzmianki o samym mieście pochodzą z 1324 r. W 1346 r. Duszniki otrzymały prawa miejskie w wyniku lokacji na prawie niemieckim. Zyski czerpało głównie z handlu i prawa składu towarów przewożonych szlakiem z Czech na Śląsk oraz wydobyciu rud żelaza. W 1477 r. miasto zostało włączone w obręb hrabstwa kłodzkiego.
Z XV wieku pochodzą pierwsze wzmianki o istnieniu źródła leczniczego „Zimny Zdrój”. W okresie wojen religijnych zamek został zajęty i utrzymany przez husytów. Opuszczony w 1560 r. popadł w ruinę. Pod koniec XVI wieku gwałtownie rozwijał się dusznicki handel oraz przemysł: tkacki i papierniczy, wzniesiono murowany kościół pod wezwaniem św. Piotra i Pawła. W 1584 r. został wzniesiony ratusz, a w 1562 r. (lub wcześniej) wybudowano budynek działającego do dzisiaj młyna papierniczego.
Wojna trzydziestoletnia wstrzymała rozwój miasta. Jego odrodzenie nastąpiło w drugiej połowie XVII wieku, kiedy miasto stało się ważnym ośrodkiem tkactwa, produkcji papieru i handlu suknem, a także uzdrowiskiem. 17 sierpnia 1669 r., po abdykacji w drodze do Francji, w Dusznikach zatrzymał się były król Polski Jan III Kazimierz Waza.
W 1748 przeprowadzono pierwsze badania źródeł mineralnych. Od 1769 r. Duszniki stały się oficjalnym uzdrowiskiem poprzez wpisanie „Zimnego Zdroju” na listę źródeł leczniczych ówczesnych Prus. W 1777 r. we Wrocławiu opublikowano broszurę, w której zawarto informacje obejmujące m.in. wyniki przeprowadzonych analiz, skład chemiczny wód oraz medyczne ich zastosowanie.
W 1797 r. w prowizorycznie wzniesionej szopie w 6 wannach rozpoczęto leczenie kuracyjne w podgrzanej wodzie z „Zimnego Zdroju”. W tym samym roku odkryto „Letni Zdrój”, znany obecnie pod nazwą „Pieniawa Chopina”. Wkrótce za miastem wybudowano pawilony, pierwsze urządzenia kąpielowe, „dom towarzyski” i pierwsze zajazdy. Na początku XIX wieku Duszniki stały się jednym z najznaczniejszych uzdrowisk w regionie. W sierpniu 1826 r. na kurację, wraz z matką i siostrami, przybył 16-letni Fryderyk Chopin, który dał dwa koncerty. Dochód z nich przeznaczony został na utrzymanie sierot. Koncerty te uważa się za pierwsze zagraniczne występy młodego Fryderyka Chopina. W 1897 r. (inne źródła podają 1896 r.) w 60. rocznicę pobytu w Dusznikach Fryderyka Chopina odsłonięty został obelisk z jego wizerunkiem na medalionie z brązu.
Wybudowana w latach 1890–1905 linia kolejowa ze stacją kolejową do Kudowy przyspieszyła rozwój Dusznik-Zdroju. W pierwszym etapie uruchomiono odcinek do Szczytnej (1890), w grudniu 1902 otwarto odcinek do Dusznik, w trzecim do Kudowy-Zdroju (lipiec 1905 r.). Między innymi istniejące źródła zostały w latach 1909–1910 pogłębione poprzez wykonanie odwiertów.
Władze niemieckie zostały wyparte pod koniec II wojny światowej, a potem Duszniki przyznano Polsce. Dotychczasowa ludność miasta została wysiedlona do Niemiec. Jako że Duszniki uniknęły zniszczeń wojennych, już w 1946 r. zorganizowano tu I Międzynarodowy Festiwal Chopinowski w Dusznikach-Zdroju, a dawne pensjonaty i hotele znacjonalizowano.
Atrakcje
Muzeum Papiernictwa
Założone w 1968 roku, z siedzibą w budynku starego młyna papierniczego, Muzeum Papiernictwa jest największą atrakcją Duszników-Zdroju. Do zbioru eksponatów tego muzeum należą różne arkusze papierów z okresu od XVI do XXI wieku, urządzenia do produkcji i sprawdzania papieru, a także historyczna kolekcja banknotów. Najcenniejszym eksponatem natomiast jest młyn papierniczy, jeden z najcenniejszych zabytków techniki w regionie.
Zieleniec
Zieleniec na południu to najwyżej położona część Duszników, tuż koło granicy z Czechami. W tej części miasta jest pełno wyciągów narciarskich dla fanów sportów zimowych, a latem osoby lubiące spokój mogą rozpocząć spacer po okolicznych górach, nawet na sam szczyt Orlicy.
Uzdrowisko
Uzdrowiskowa część Duszników jest bardzo ważnym przystankiem przy zwiedzaniu miasta. Park Zdrojowy przy Bystrzycy Dusznickiej nie należy do największych, za to ma wiele do zaoferowania. Przy domu zdrojowym mieści się pijalnia wód mineralnych, gdzie można skosztować wód „Pieniawa Chopina”, „Jan Kazimierz” i „Zdrój Zimny”. Miejscowy teatr zdrojowy (inaczej dworek Chopina) jest miejscem organizowania Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego. Przed wejściem teatru stoi pomnik znanego polskiego pianisty, a na południu parku stoi wyjątkowa Kolorowa Fontanna, szczególnie spektakularna w godzinach wieczornych. Nad parkiem stoi kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, zwany też kościołem zdrojowym.
Stare Miasto
Warto także odwiedzić Stare Miasto i dusznicki Rynek w centrum Duszników. Renesansowy ratusz pięknie prezentuje się na tle zabytkowych kamienic, a w samym rynku stoi stary pręgierz i figura Matki Bożej z Dzieciątkiem. Niedaleko Rynku znajduje się renesansowo-barokowy kościół ewangelicki pw. śś. Piotra i Pawła i kościół Matki Bożej Różańcowej.